Warto znać swoje prawa przed wyjazdem do pracy sezonowej, dlatego zapraszamy do skorzystania z szeregu przydatnych informacji dotyczących zatrudnienia w Niemczech.

Niemieckie prawo pracy  obowiązuje również pomocników przy zbiorach. Obejmuje ono:

W Niemczech pracodawca nie musi dawać pracownikowi pisemnej umowy o pracę. Jako „umowa o pracę" mogą również obowiązywać ustalenia zawarte z pracodawcą ustnie lub drogą mailową. Pracodawca musi jednak najpóźniej po miesiącu przedłożyć na piśmie istotne warunki umowy. Pomimo istniejącego obowiązku niektórzy pracodawcy tego nie robią. Dlatego zawsze należy domagać się od pracodawcy pisemnej umowy o pracę. Pracodawca nie musi przekazać umowy w języku zrozumiałym dla pracownika. Jeżeli umowa o pracę jest sporządzona w obcym języku, to należy poinformować pracodawcę, że dostarczą Państwo podpisany egzemplarz umowy po jej przetłumaczeniu. Należy zwrócić uwagę, aby umowa o pracę została podpisana przez Państwa i pracodawcę. Należy koniecznie wziąć ze sobą podpisany egzemplarz umowy i zachować go.
Zgodnie z przepisami prawa umowa o pracę powinna zawierać poniższe informacje:

W Niemczech obowiązuje wynagrodzenie minimalne, które jest regularnie aktualizowane. Ustawowe wynagrodzenie minimalne obowiązuje również dla wszystkich zatrudnionych w rolnictwie w Niemczech. Miejsce zamieszkania i narodowość nie mają przy tym znaczenia. Od stycznia 2021 r. ustawowa stawka godzinowa została podniesiona do 9,50 euro brutto (brutto = wynagrodzenie bez potrąceń). Wynagrodzenie minimalne wzrosło od 1 lipca 2021r. do 9,60 euro brutto, od 1 stycznia 2022r. do 9,82 euro brutto i od 1 lipca 2022r. do 10,45 euro brutto. W branży zbiorów pracodawcy często ustalają wysokość wynagrodzenia pracownika w zależności od ilości zebranych owoców i warzyw w kilogramach). To tak zwane wynagrodzenie akordowe. Mimo to pracodawca nie może płacić za godzinę mniej niż ustawowe wynagrodzenie minimalne wynoszące obecnie 9,60 euro. Jeżeli na przykład pracownik zbierze na godzinę tyle skrzynek, że przekroczy minimalną stawkę godzinową, to pracodawca musi zapłacić odpowiednio więcej.

Wynagrodzenie za pracę jest z reguły wypłacane najpóźniej do 15 dnia kolejnego miesiąca. W umowie o pracę można wprowadzić również inne uzgodnienia między pracownikiem a pracodawcą. Pracodawca jest zobowiązany do przekazania razem z wypłaconym wynagrodzeniem rozliczenia wynagrodzenia. W ten sposób można sprawdzić składniki wynagrodzenia.
Rozliczenie wynagrodzenia powinno zawierać co najmniej poniższe informacje:

Czas pracy rozpoczyna się od momentu pracy na polu. Dojazdy są rozliczane jako czas pracy tylko wtedy, gdy są to przejazdy między polami. Średni czas pracy wynosi 8 godzin dziennie; okresowo może zostać jednak wydłużony do 10 godzin dziennie. Między dwiema zmianami przewidziany jest zazwyczaj 11-godzinny odpoczynek. W przypadku dziennego czasu pracy od 6 do 9 godzin przysługuje pracownikowi 30-minutowa przerwa najpóźniej po 6 godzinach pracy. W razie pracy ponad 9 godzin dziennie przerwa trwa 45 minut. Przerwy nie są rozliczane jako czas pracy, a więc nie są też płatne. W przypadku pracy w niedziele i święta pracodawca musi zapewnić wolne dni zastępcze w ciągu 8 tygodni. Niemiecki ustawodawca wymaga rejestrowania rozpoczęcia, zakończenia i długości czasu pracy. Pracodawca poinformuje, w jaki sposób wymóg ten jest realizowany w jego zakładzie.
Rejestrowanie czasu pracy jest podstawą prawidłowej wypłaty wynagrodzenia. Aby sprawdzić rozliczenie wynagrodzenia, należy prowadzić własne notatki zawierające:

Umowa o pracę reguluje również, kiedy rozpoczyna i kończy się stosunek zatrudnienia. Jako okres zatrudnienia można podać okres zbiorów lub stałą datę. Pracodawca i pracownik muszą przestrzegać ustalonego w umowie, pełnego okresu zatrudnienia, oprócz sytuacji, kiedy stosunek pracy zostaje zakończony przez wypowiedzenie przed upływem okresu zatrudnienia wskazanego w umowie. Zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą wypowiedzieć stosunek pracy. Wypowiedzenie musi zasadniczo zostać złożone w formie pisemnej na papierze, nie drogą mailową. Wypowiedzenie musi zostać podpisane przez osobę, która je składa. W razie wypowiedzenia należy przestrzegać określonych terminów. W przypadku stosunku pracy dla pomocników w rolnictwie trwającego krócej niż 3 miesiące te terminy mogą być bardzo krótkie. W umowie o pracę zapisano, który termin obowiązuje w danym przypadku.

Istnieje prawo do urlopu zgodnie z niemieckim prawem pracy. Wynosi on co najmniej 2 dni na każdy pełny miesiąc zatrudnienia. Możliwa jest także wypłata ekwiwalentu za niewykorzystany urlop po zakończeniu okresu zatrudnienia. Zatrudnienie ze składkami/bez składek na ubezpieczenie społeczne. W Niemczech istnieje zatrudnienie podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu oraz niepodlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu. W normalnym przypadku zatrudnienie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w swoim kraju pochodzenia u pracodawcy lub jest samodzielnym rolnikiem, to również podczas pracy jako pomocnik przy zbiorach posiada ubezpieczenie chorobowe i społeczne w ramach ubezpieczenia społecznego w swoim kraju pochodzenia. Poświadczeniem zwolnienia z ubezpieczenia społecznego dla pracodawcy w Niemczech jest tak zwane zaświadczenie A1. Wniosek o zaświadczenie A1 należy złożyć we właściwym urzędzie w swoim kraju ojczystym przed wyjazdem oraz przywieźć je do Niemiec. Dodatkowo należy złożyć wniosek o Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (tzw. EKUZ), aby bez problemu można było skorzystać z opieki lekarskiej w Niemczech. W razie zachorowania w okresie zatrudnienia należy niezwłocznie powiadomić pracodawcę, czyli rolnika w Niemczech i pójść do lekarza. Przeprowadzi on badania i ‒ w razie choroby ‒ wystawi zaświadczenie o niezdolności do pracy („zwolnienie lekarskie"). Zaświadczenie o niezdolności do pracy należy przedstawić pracodawcy. Należy się dowiedzieć, czy zwolnienie lekarskie trzeba przesłać również do swojej kasy chorych. W przypadku pracy przez ponad 4 tygodnie w jednym zakładzie w Niemczech i otrzymania zwolnienia lekarskiego od lekarza, pracownik nadal otrzymuje wypłatę wynagrodzenia przez maksymalnie 6 tygodni okresu choroby.

Więcej informacji na ten temat można uzyskać na infolinii www.fair-arbeiten.eu/de/article/471.hotline-für-saisonarbeiter-innen-in-der-landwirtschaft.html Federacji Niemieckich Związków Zawodowych lub poradni. Adres i numery telefonów poradni podano na stronie internetowej www.faire-mobilitaet.de/beratungsstellen

Jeżeli pracownik pracuje w Niemczech bez ubezpieczenia społecznego i nie ma obowiązującej w Niemczech ubezpieczeniowej ochrony chorobowej (zagraniczne ubezpieczenie chorobowe), to pracodawca w Niemczech może wówczas zawrzeć dla pomocnika przy zbiorach prywatne ubezpieczenie chorobowe. Kosztów takiego prywatnego ubezpieczenia chorobowego pracodawca nie może pobierać z wynagrodzenia. Pracodawca musi zawsze ubezpieczyć pracownika od wypadków przy pracy oraz ponieść koszty ubezpieczenia wypadkowego.

Koszty zakwaterowania i utrzymania muszą być uregulowane w umowie w sposób jasny i jednoznaczny. Jeżeli pracodawca oferuje pracownikowi najem kwatery, w umowie o pracę musi się znaleźć zapis o wysokości kosztów oraz o tym, kto je ponosi. Jeżeli pracodawca nie może sam zaoferować zakwaterowania, musi zapewnić pracownikowi możliwość odpowiedniego zakwaterowania w innym miejscu. Warunki przekazania miejsca zakwaterowania (rodzaj zakwaterowania, cena/czynsz, prawa i obowiązki) najemca uzgadnia w oddzielnej umowie. Jeżeli pracodawca zapewnia zakwaterowanie i utrzymanie, może potrącać odpowiednią kwotę za czynsz i utrzymanie z wynagrodzenia pracownika. Co miesiąc musi jednak pozostawić pracownikowi odpowiednią kwotę „na życie". Ta kwota jest nazywana „kwotą wolną od potrąceń. Jeżeli pracodawca potrąca koszty czynszu i utrzymania z wynagrodzenia pracownika, musi być to uregulowane w umowie i widoczne na rozliczeniu wynagrodzenia.

Rząd federalny wydał rygorystyczne przepisy z powodu koronawirusa, które pracodawcy z branży rolniczej muszą wdrażać. Te przepisy mają na celu ochronę przed zakażeniem wirusem podczas przyjazdu, w miejscu zakwaterowania, podczas pracy oraz w związku z utrzymaniem w miejscu zakwaterowania. Wdrożenie przepisów leży w gestii poszczególnych krajów związkowych. Dokładniejsze informacje na temat obowiązujących przepisów w danym regionie można uzyskać we właściwym urzędzie zdrowia. Dane kontaktowe znajdują się na stronie internetowej Instytutu Roberta Kocha https://www.rki.de/EN/Home/homepage_node.html